24 Nisan 2008 Perşembe

PROTİSTALAR


  • Protista Alemi bir hücreli ve çok hücreli fotosentetik algleri, çok çekirdekli ya da çok hücreli Hetetrof cıvık mantarları,serbest ve basit koloniler halinde yaşayan bir hücrelileri(protozoa) içine alır.

  • Tek hücreli olmalarına rağmen,çekirdek yapıları ökaryot olduğu için Monera Alemi'nden ayrılırlar.Zarla çevrili çekirdek ve diğer hücre organelleri vardır.

  • Hücre yapısı olarak bitki ve hayvanlardan geri değillerdir.Tam bitki ve tam hayvan özelliği göstermediklerinden dolayı,ayrı bir alemde incelenirler.

  • Protistalar çok küçük su birikintileri, nemli topraklar, hayvanların vücut sıvıları gibi farklı ortamlarda yaşayabilen ve ancak mikroskopla görülebilen bir hücreli canlılardır. Bu canlıların tüm hayati olayları bir hücre içinde geçmektedir.

  • Terliksi hayvan, amip, euglena, çan hayvanı protistalar grubundaki canlılara örnektir.

  • Bu canlılar genellikle kirli su birikintilerinde yaşadıklarından bu tür suları kullanmak sağlık açısından zararlıdır; çünkü bu ortamlarda yaşayan canlılar birçok hastalığa sebep olmaktadır.

TANITICI ÖZELLİKLER:



  • Vücutları bir hücreden ibaret olan organizmalardır.Çok hücreli hayvanlarda özel doku ve organlar tarafından yerine getirilen besin alma,hareket ve diğer canlılık etkinlikleri,buralarda bir hücre tarafından yapılır.

  • Doku ve organları yoktur.Sitoplazmaların da çeşitli görevler üstlenen organelleri vardır.
    Pek çoğu yaşam döngüsünün belli bir evresinde ,elverişsiz ortam koşullarına dayanıklı KİST adı verilen bir form oluşturur.
  • Büyük çoğunluğu mikroskobik olan 30 bini aşkın yaşayan türü bilinmektedir.

BİR HÜCRELİLERDE SİSTEMLER:

YÜZEYSEL KORUNMA:Hayvanlar aleminde yalnız amipler özel koruyucu bir tabakaya sahip değillerdir.bunlar dış ortamdan plazma zarı ile ayrılır.Diğer bir hücreliler yarı katı,esnek yapıda olan PELLİKÜL denen bir tabak ile dış ortamdan ayrılır.Bazen bu tabakanın yapısına kalker ve silis gibi minerallerin girmesiyle bir kabuk oluşumu görülür.
Vücutlarında E.R, mitokondri bulunur.Ayrıca golgi aygıtı, sentrioller, plastitler,kamçı ve siller bulunabilir.
Çoğunluğu ayrı yaşmakla beraber,koloni oluşturarak da yaşarlar.


BESLENME:Protista Alemi,hetetrof ve ototrof türleri içine alır.Ototrof olanlar güneş enerjisini kullanarak,inorganik maddelerden organik bileşik yaparlar.Kloroplast ve kromoplastlara sahiptirler.Glikozun nişastaya dönüştürülerek depolandığı PYRENOID adı verilen yapılar vardır.Hetetroflar hazır besin alırlar.OSMOTROFLAR ve FAGOTROFLAR olmak üzere ikiye ayrılırlar.
Osmotroflarda besin almak için özel organel yoktur.Hücre zarından difüzyon ve pinositoz yolu ile olur.
Fagotroflarda ise özel özel organeller vardır.Besinlerini süzerek veya büyük parçacıklar halinde yutarak alırlar.Bazıları yırtıcıdır.


KASILMA:Vücudun bükülme ve kısmen kasılma hareketleri sitoplazma içerisindeki miyofibril telcikleri ile meydana getirilmektedir.


HAREKET:Çeşitli şekillerde hareket ve yer değiştirme vardır.Bunlar yüzme,yavaşça kayma , aksapotları kullanarak yuvarlanma , peristaltik dalgalanma, cirri adı verilen kıl şeklindeki bazı uzantıları kullanarak bir çeşit yürüme olarak gruplanır.
Genel olarak bir hücrelilerde yalancı ayaklar,kamçılılar silliler olmak üzere üç tip hareket organeli vardır.
a)YALANCI AYAKLAR:Hücrenin geçici proptozlazmik uzantılarıdır.
b)KAMÇI VE SİLLER:Kamçı ve siller aynı temel yapıyı gösterirler.Her kamçı ve sil,zarının uzantısı olan bir kılıfla kuşatılan ve hücre yüzeyinden dışarı doğru uzanan Miyotiblerden oluşur
Kamçı, genellikle bir tane veya az sayıda olur.Vücudun boyunda veya daha uzundur.Siller ise, çok sayıda olurlar ve genellikle vücuttan kısadır.


DOLAŞIM:Dolaşım sistemi yoktur.Maddeler difüzyon ile taşınır.Belki bir anlamda,hücre içindeki endoplazmik retikulum, madde iletimini belirli bir kanal sistemi ile gerçekleştirdiği için en ilkel dolaşım sistemi olarak kabul edilebilir.


SOLUNUM:Özel solunum organel yoktur.solunum,hücre yüzeyi ile yapılır.Büyük çoğunluğunda aerobik solunum görülür.

Hiç yorum yok: